Những ngọn lửa lóe sáng đã được ghi lại từ đài quan sát Động lực học Mặt Trời (SDO) của NASA hôm 5-5, một tàu vũ trụ bay quanh ngôi sao mẹ đang trong giai đoạn hoạt động đỉnh cao của Trái Đất.
Dự kiến trong vài ngày tiếp theo, chúng sẽ đến được Trái Đất và gây ra bão địa từ.
Một ngọn lửa Mặt Trời bùng nổ từ “họng súng vũ trụ” – Ảnh: NASA
Theo Trung tâm Dự báo thời tiết không gian của Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương Mỹ (NOAA), cấp độ của các ngọn lửa lần lượt là X1.3 và X1.2. Cấp X là cấp mạnh nhất trên thang đo của NOAA dành cho những lần phun trào từ Mặt Trời này.
Cả hai đều có nguồn gốc từ cụm vết đen Mặt Trời đang hoạt động AR 3663.
Các vết đen trên ngôi sao mẹ – dễ dàng nhìn thấy trong các dữ liệu quan sát của SDO được ví như “họng súng vũ trụ”.
Đó là những vùng tối, tương đối mát mẻ trên quang cầu của Mặt Trời. Chúng xuất hiện do sự tập trung mạnh mẽ của từ trường Mặt Trời phá vỡ đối lưu và làm giảm nhiệt độ tại khu vực đó.
Nói cách khác, đó là một điểm tắc nghẽn về mặt năng lượng. Đến một mức nào đó, năng lượng từ tính sẽ “nổ tung” tạo thành ngọn lửa hay thỉnh thoảng là các quả cầu plasma gọi là “vụ phóng khối lượng đăng quang” (CME).
Những viên đạn năng lượng này khi va đập với từ quyển Trái Đất sẽ tạo ra nhiễu loạn, tức bão địa từ.
Con người không thể trực tiếp cảm nhận bão địa từ này – nếu có chăng chỉ là nhìn thấy hiện tượng cực quang kèm theo ở một số vùng gần Bắc Cực – nhưng hệ thống vô tuyến, các thiết bị định vị, vệ tinh sẽ bị ảnh hưởng.
Chim di trú cũng có thể lạc đường một quãng ngắn. Và trong trường hợp hiếm, bão địa từ rất mạnh có thể gây sập lưới điện ở một số nơi.
Theo Science Alert, hiện tại có tới có 9 cụm hoặc vùng vết đen – được tạo nên bởi 150 vết đen lớn nhỏ – ở phía Mặt Trời hướng về Trái Đất.
Tuy nhiên, AR 3663 dường như hoạt động tích cực nhất. Nó xuất hiện vào ngày 30-4 và cho đến nay đã phát ra 14 ngọn lửa loại M (mạnh vừa) và 3 ngọn lửa loại X.
Dự kiến sẽ có thêm ít nhất 1-2 ngọn lửa cấp X nữa được giải phóng trước khi họng súng vũ trụ này quay đi.
Việc Mặt Trời tăng cường tấn công Trái Đất là bình thường trong chu kỳ 11 năm của Mặt Trời, được dự đoán sẽ đạt đỉnh điểm trong năm 2024 hoặc 2025 trước khi quay lại giai đoạn tĩnh lặng.
