Trước đây, các nhà khoa học đã từng tìm thấy 2 cấu trúc kỳ lạ như những siêu lục địa mọc lên từ ranh giới lõi – lớp phủ và vươn cao bên trong lớp phủ Trái Đất. Họ tin rằng đó là những gì còn sót lại của một hành tinh bị Trái Đất sơ khai “ăn thịt”.
Các cấu trúc đó được gọi là “vùng vận tốc cực thấp” (ULVZ), được phát hiện nhờ sự chậm lại bất thường của sóng địa chấn khi đi qua chúng.
Các mảnh vỡ lớn của một hành tinh giả thuyết có thể vẫn còn nguyên vẹn bên dưới chân bạn, cho dù bạn đang đứng ở đâu trên thế giới – Minh họa AI: Anh Thư
Giờ đây, một nghiên cứu mới cho thấy không chỉ có 2 ULVZ. Chúng xuất hiện ở khắp mọi nơi trong lòng lớp phủ.
Theo Live Science, một nghiên cứu mới đã sử dụng dữ liệu từ 58 trận động đất sâu có cường độ trên 5,8 (theo thang Moment của Mỹ) xảy ra từ năm 2008-2022 gần New Guinea.
Sóng từ những trận động đất này di chuyển qua lõi hành tinh và lên đến Bắc Mỹ, nơi chúng được ghi lại bởi EarthScope, một dự án triển khai các thiết bị giám sát địa chấn di động trên khắp nước Mỹ.
Một số sóng địa chấn xuyên hành tinh này sẽ đi qua ULVZ Tây Thái Bình Dương, là một trong 2 ULVZ đã biết bên trong Trái Đất.
Thế nhưng các kết quả công bố trên AGU Advances cho biết họ đã tìm thấy sự biến đổi của sóng địa chấn ở cả những trạm quan trắc nơi thu về các sóng địa chấn không hề đi qua ULVZ Tây Thái Bình Dương.
Đường đi của các sóng được nghiên cứu chắc chắn cũng không đi qua ULVZ ở bên dưới châu Phi.
Cách giải thích duy nhất là còn các ULVZ khác tồn tại, nơi sóng địa chấn có thể mất đi tận 50% tốc độ khi đi qua.
Các nhà nghiên cứu tin rằng nếu mở rộng việc xem xét ra các trạm quan trắc khác trên Trái Đất, “dấu hiệu lạ” sẽ xuất hiện trong sóng địa chấn ở khắp mọi nơi.
Theo nhà địa vật lý Michael Thorne từ Đại học Utah (Mỹ), trưởng nhóm nghiên cứu, ULVZ cực đoan này vẫn còn mang nhiều bí ẩn và cho đến nay, chưa ai có thể khẳng định chúng là cái gì.
Tuy vậy, nhiều nhà khoa học nghiêng về giả thuyết các ULVZ chính là mảnh “hành tinh ma” Theia.
Hành tinh giả thuyết này to cỡ Sao Hỏa và đã va chạm với Trái Đất sơ khai khoảng 4,5 tỉ năm trước, cũng là vụ va chạm đã bắn tung đá bụi lên quỹ đạo, tạo nên Mặt Trăng.
Vật chất của 2 hành tinh đã hòa trộn vào nhau nhưng không thật sự đồng nhất và có lẽ một vài mảnh lớn của Theia vương vãi đâu đó trong cấu trúc Trái Đất.
Chính vì thuộc về cơ thể của một hành tinh khác, mang thành phần ít nhiều khác với thành phần địa cầu nên sóng địa chấn mới thay đổi khi đi qua các mảnh thành tinh này, tạo thành các ULVZ.
Tất nhiên, đó mới chỉ là một giả thuyết. Nhưng nó có vẻ đang dần sáng tỏ thông qua các phát hiện mới về ULVZ hay nghiên cứu về Mặt Trăng.
