Vàng tự nhiên hình thành trong thạch anh – khoáng chất có nhiều thứ hai trong lớp vỏ Trái Đất – và đôi khi giữa các mạch thạch anh, các thợ mỏ tìm thấy các khối vàng lớn, nguyên vẹn thay vì những mảnh vụn phân tán.
Đó gần như là một điều vô lý về mặt khoa học.
Một khối vàng lớn tự nhiên hình thành trong mạch thạch anh – Ảnh: ĐẠI HỌC MONASH
Theo Live Science, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà địa chất học Chris Voisey từ Đại học Monash (Úc) đã đi tìm nguồn gốc của các khối vàng lớn bất thường.
Trước khi con người tìm thấy, vàng đã trải qua một hành trình dài bên trong lòng đất.
Từ sâu trong lớp vỏ hành tinh, chất lỏng thủy nhiệt mang các nguyên tử vàng lên và đẩy chúng qua các mạch thạch anh.
Về mặt lý thuyết, điều này có nghĩa là các phân tử vàng sẽ được phân tán đều trong các mạch thạch anh này.
Tuy vậy, khoảng 75% số vàng con người khai thác xuất hiện dưới dạng cục, thậm chí đôi khi người ta tìm thấy các khối vàng khổng lồ.
Theo bài công bố trên tạp chí khoa học Nature Geoscience, thứ đứng sau sự hình thành các cục vàng này chính là thảm họa động đất.
TS Voisey cho biết có hai manh mối riêng biệt đã giúp họ giải quyết được bí ẩn về các khối vàng.
Đầu tiên là những khối vàng lớn nhất xuất hiện trong các mỏ vàng tạo núi, là các mỏ hình thành trong các sự kiện tạo núi, bao gồm một loạt các trận động đất.
Thứ hai là thạch anh là một khoáng chất áp điện, nghĩa là nó tạo ra điện tích riêng để phản ứng với ứng suất địa chất, chẳng hạn như ứng suất do động đất tạo ra.
Một quá trình đầy đủ đã được tái hiện: Động đất làm nứt đá và đẩy chất lỏng thủy nhiệt lên các mạch thạch anh, lấp đầy chúng bằng vàng hòa tan.
Để phản ứng với áp lực của động đất, các mạch thạch anh đồng thời tạo ra một điện tích phản ứng với vàng, khiến vàng kết tủa và đông cứng tại những điểm cụ thể, nơi đã có “mồi” là những hạt vàng lắng đọng từ trước.
Phát hiện này một lần nữa cho thấy hầu hết các trang sức quý mà chúng ta đang sử dụng – từ vàng đến kim cương, đá quý – đều có nguồn gốc khốc liệt hơn chúng ta tưởng.
