Chicxulub là tên một tiểu hành tinh khổng lồ đã lao thẳng vào Trái Đất 66 triệu năm trước, gây ra chuỗi sự kiện tàn khốc, xóa sổ loài khủng long trên các lục địa, cũng như dực long trên bầu trời hay ngư long, thương long… của biển khơi.
Chúng ta biết về Chicxulub thông qua một hố va chạm khổng lồ nằm vắt vẻo nơi bán đảo Yucatán ở México, trải rộng ra một vùng biển quanh đó.
Còn bản thân Chicxulub vẫn đầy bí ẩn, bởi nó đã tan vỡ trong vụ va chạm.
Tiểu hành tinh giết chết loài khủng long là “kẻ xâm lăng” hiếm hoi, đến từ các hành tinh khí khổng lồ trú ngụ – Minh họa AI: Anh Thư
Giờ đây, một nghiên cứu mới dẫn đầu bởi nhà địa hóa học Mario Fischer-Gödde từ Đại học Cologne (Đức) đã vén màn bí ẩn về “sát thủ” này.
Bài công bố trên tạp chí khoa học Science khẳng định Chicxulub đã đi theo một lộ trình vô cùng quanh co trước khi “xâm lăng” Trái Đất.
Nghiên cứu của các nhà khoa học tập trung vào một loại khoáng chất gọi là ruthenium. Một số đồng vị của loại khoáng chất này có thể được tìm thấy trong lớp ranh giới trầm tích của kỷ Phấn Trắng và kỷ Cổ Cận sau đó.
Ranh giới 2 kỷ này chính là mốc 66 triệu năm về trước, ngay sau khi vụ va chạm xảy ra.
Theo Science Alert, ruthenium từ 5 địa điểm khác nhau đã được đem về phòng thí nghiệm để phân tích đồng vị: Một địa điểm ở Tây Ban Nha, một ở Ý và 3 từ Vách đá phấn Stevns ở Đan Mạch.
Các tác giả cũng phân tích ruthenium từ 5 vụ va chạm khác trong 541 triệu năm qua, cũng như các lớp hình cầu (các mảnh thiên thạch nhỏ rơi ra khi đá tan chảy dưới sức nóng của khí quyển) có niên đại 3,5-3,2 tỉ năm trước.
Kết quả cho thấy tỉ lệ đồng vị ruthenium từ lớp trầm tích chứa tàn tích tiểu hành tinh Chicxulub phù hợp nhất với một loại tiểu hành tinh hiếm gọi là chondrite carbon.
Các tiểu hành tinh này không nằm ở khu vực quanh Trái Đất mà tận “hệ Mặt Trời bên ngoài”, tức khu vực bên ngoài quỹ đạo Sao Mộc, nơi ở của các hành tinh khí khổng lồ và lạnh giá.
Những kết quả này cuối cùng đã tiết lộ danh tính của tảng đá không gian gây ra thảm họa.
Trong Thái Dương hệ, vùng không gian mà các hành tinh đá nhỏ bé như Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa trú ngụ vốn khá bình yên do sự tồn tại của “thần hộ mệnh” là Sao Mộc.
Hành tinh khổng lồ, mang từ trường mạnh mẽ này như rào cản để chắn các tiểu hành tinh ở khu vực hệ Mặt Trời bên ngoài “xâm lăng” khu vực bình yên bên trong.
Tuy vậy, một số “kẻ xâm lăng” thỉnh thoảng luồn lách qua được, dù bị chia tách thành nhiều mảnh nhỏ.
Với đường kính ước tính khoảng 10 km, Chicxulub khổng lồ vẫn chỉ là một mảnh của một cơ thể mẹ to lớn hơn nhiều.
Dù vậy, “kẻ xâm lăng” này vẫn đủ gây ra tác động tàn phá tương ứng với 1 triệu quả bom nguyên tử, kích hoạt siêu sóng thần, làm núi lửa hoạt động hàng loạt, khiến khí hậu biến đổi đột ngột…
